Antwoord op pensioenvragen

Pensioen is inkomen voor later. Dat inkomen voor later bestaat uit drie onderdelen: AOW die je krijgt van de overheid, pensioen dat je opbouwt via je werkgever en geld dat je zelf spaart voor later. Als we het op deze website over pensioen hebben, dan bedoelen we het pensioen dat je opbouwt via je werkgever. Dit kunnen ze doen bij een van de 170 pensioenfondsen in Nederland die bijna allemaal aangesloten zijn bij de Pensioenfederatie.

De Pensioenfederatie is de vereniging van (bijna) alle pensioenfondsen in Nederland. Een van de doelen van deze vereniging is dat regels over pensioen positief uitpakken voor de werknemers, gepensioneerden en werkgevers voor wie pensioenfondsen het pensioen uitvoeren. Pensioenfondsen willen hier zo efficiënt mogelijk aan kunnen werken, hun klanten goed bedienen en dat er zoveel mogelijk geld naar pensioen gaat. De Pensioenfederatie ondersteunt pensioenfondsen hierbij.

Een pensioenfonds is geen bedrijf dat winst maakt, maar een stichting die geld beheert voor de mensen die pensioen krijgen of dat nog opbouwen. Een pensioenfonds vermeerdert het geld door te beleggen en keert het uit aan gepensioneerden. Bij een pensioenfonds kun je altijd terecht met al je vragen over het pensioen dat je er hebt.

Het bestuur van een pensioenfonds bestaat uit vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers. Zij nemen beslissingen die passen bij de werknemers, gepensioneerden en werkgevers voor wie het pensioenfonds werkt. Het bestuur van een pensioenfonds zorgt dat er verstandig met het geld wordt omgegaan en er zoveel mogelijk naar pensioen gaat. Ze willen de kosten laag houden zodat zoveel mogelijk geld naar pensioen gaat. Wat een bestuur daarvoor doet en hoe ze dat doen, zie je in het jaarverslag op de website van je pensioenfonds.

Sommige pensioenfondsen zijn groot, zoals ABP voor ambtenaren en Pensioenfonds Zorg & Welzijn voor de zorg. Deze fondsen bedienen elk meer dan een miljoen werknemers en gepensioneerden. Andere fondsen zijn middelgroot, zoals voor de schoonmaakbranche of de kappersbranche. Sommige bedrijven hebben een eigen pensioenfonds, dat is vaak kleiner.

Op mijnpensioenoverzicht.nl zie je hoeveel pensioen je later kunt verwachten als je met pensioen bent. De meeste mensen krijgen als ze met pensioen gaan AOW van de overheid. Daarbovenop komt een pensioen van een pensioenfonds, als je dat hebt opgebouwd. Op mijnpensioenoverzicht.nl zie je zowel pensioen dat je via je werkgever(s) hebt opgebouwd als AOW van de overheid. Je ziet er ook bij welk pensioenfonds je pensioen hebt opgebouwd. Verder zie je wat je nabestaanden krijgen als je overlijdt.

Dat hangt af van je eigen keuze. Van de overheid krijg je een AOW-uitkering op een vast moment: de AOW-leeftijd. Die is gekoppeld aan de levensverwachting en stijgt de komende jaren. Op de website van de SVB (Sociale Verzekeringsbank) kun je zien wanneer je AOW ontvangt. Kijk bij je pensioenfonds wanneer je jouw pensioen kunt laten ingaan en hoe je dat doet.

Of je later genoeg pensioen krijgt om door te leven zoals je bent gewend, hangt af van je inkomen en uitgaven. Het is altijd goed om op tijd na te denken wat je inkomsten na je pensioen zijn en wat je verwacht uit te geven. De website van het Nibud kan daarbij helpen. Daar vind je ook de rekentool Pensioenschijf-van-vijf. Deze geeft inzicht in je inkomen en uitgaven na je pensioen.

We hopen natuurlijk dat je gezond blijft. Toch kan het goed zijn om even stil te staan bij de vraag wat je voor je nabestaanden hebt geregeld. Als je bij je werkgever pensioen opbouwt, heeft je partner vaak recht op nabestaandenpensioen. Dit nabestaandenpensioen gaat meteen in na je overlijden, ook als je de pensioenleeftijd nog niet hebt bereikt. Check bij je pensioenfonds wat er is geregeld voor jou en wat er nodig is om nabestaandenpensioen te ontvangen. Kijk op www.mijnpensioenoverzicht.nl wat je nabestaanden ontvangen na je overlijden.

Kinderen van een overleden ouder hebben vaak ook recht op een uitkering van de pensioenuitvoerder. Dit is het wezenpensioen. De voorwaarden voor het wezenpensioen verschillen per pensioenregeling. Check bij je pensioenfonds wat er voor jou geregeld is en wat er nodig is om wezenpensioen te ontvangen. Kijk op www.mijnpensioenoverzicht.nl of de Pensioenchecker App voor de hoogte van het wezenpensioen.

De meeste pensioenregelingen bieden nu al verschillende keuzemogelijkheden. Denk aan:

• Een uitruil tussen ouderdomspensioen en partnerpensioen;
• De pensioeningangsdatum vervroegen of uitstellen;
• Het hoog-laagpensioen (je start met een hoger pensioen, later ontvang je een lager pensioen).

Ook bieden veel pensioenregelingen de mogelijkheid om deeltijdpensioen op te nemen. Wil je weten wat er te kiezen valt binnen jouw pensioenregeling? Neem dan contact op met je pensioenuitvoerder. Weet je niet waar je pensioen opgebouwd hebt? Kijk dan op www.mijnpensioenoverzicht.nl of de Pensioenchecker App.

Veel werknemers in Nederland bouwen via hun werkgevers pensioen op. Dit is dan een arbeidsvoorwaarde. Bouw je via je werkgever pensioen op bij een pensioenfonds, dan leg je daar samen met je werkgever geld voor in. Je pensioenfonds ontvangt dat geld (de pensioenpremie) via je werkgever. Die premie komt voor een deel uit je salaris en voor een (vaak groter) deel van de werkgever. Het pensioenfonds belegt dit geld, zodat er rendement wordt behaald. Dat rendement wordt toegevoegd aan je pensioen. De afgelopen jaren maakten pensioenfondsen gemiddeld zo’n 6 procent rendement per jaar.

Gemiddeld staat er zo’n 200.000 euro per persoon klaar op de pensioendatum. Dat is afhankelijk van je salaris, dus dat kan erg verschillen per persoon. Je werkgever heeft er met het pensioenfonds duidelijke afspraken over gemaakt. Elk beroep vraagt om zijn specifieke afspraken, daarom verschillen de afspraken over pensioen per branche of werkgever.

Als je met pensioen gaat, betaalt je pensioenfonds jou elke maand pensioen. Dat pensioen krijgt je levenslang, hoe oud je ook wordt. Gemiddeld krijgt iemand die met pensioen is twee tot driemaal het geld terug dat hij/zij samen met de werkgever aan premie inlegde.

Ben je zelfstandig ondernemer of zzp’er? Dan ben je zelf verantwoordelijk voor de opbouw van je pensioen. Dit kun je doen met een pensioenproduct van een bank of verzekeraar. Hoe je zelf voor je pensioen kunt zorgen, lees je op de website van Wijzer in Geldzaken.

Verreweg de meeste pensioenfondsen hebben ook een nabestaandenpensioen. Dit betekent dat als jij komt te overlijden, jouw partner een uitkering krijgt waarmee je partner (deels) in zijn/haar levensonderhoud kan voorzien. Dit geldt ook als jij overlijdt voordat je met pensioen bent. Ook eventuele minderjarige of studerende kinderen krijgen vaak een wezenpensioen.

Bij ongeveer de helft van de pensioenfondsen hebben de vakbonden en werkgevers ook gekozen voor het regelen van een arbeidsongeschiktheidspensioen. Een arbeidsongeschiktheidspensioen geeft jou een uitkering van het pensioenfonds als jij deels of geheel arbeidsongeschikt wordt. In veel gevallen loopt ook je pensioenopbouw door als je arbeidsongeschikt raakt.

We willen in Nederland dat iedereen een goed pensioen kan krijgen, nu en in de toekomst. Dus de huidige generatie én de generaties na ons. Daarom hebben de vakbonden, de werkgeversorganisaties en de overheid in overleg nieuwe regels voor pensioen opgesteld. Als de Eerste en Tweede Kamer akkoord zijn, gaan deze nieuwe regels (de Wet toekomst pensioenen) in op 1 januari 2023.

De invoering van de nieuwe regels gebeurt stap voor stap. Als de Eerste en Tweede Kamer akkoord zijn, gaan ze op zijn vroegst in op 1 januari 2023. Daarna is er tijd om alles goed te organiseren. De Nederlandsche Bank en de Autoriteit Financiële Markten zien toe op een zorgvuldige invoering.

Uiterlijk 1 januari 2028 is het pensioen via je werkgever aangepast. Je ontvangt hierover informatie van je werkgever en van je pensioenfonds als er meer duidelijk is over het pensioen via je werkgever; dat kan dus nog een paar jaar duren.

Veel blijft hetzelfde. U legt straks nog steeds samen met uw werkgever geld in voor uw pensioen. Het pensioenfonds belegt dit geld, net als nu. Alleen sparen levert namelijk niet genoeg op. En u kiest nog steeds zelf wanneer u uw pensioen laat ingaan.

 Er is ook een verschil. Nu krijgt iemand altijd evenveel pensioen voor het geld dat diegene inlegt, of die persoon nu jong is of oud. Straks werkt het anders. U bouwt een kapitaal op voor uw pensioen. Vanaf het moment dat u uw pensioen laat ingaan, zet het pensioenfonds steeds een deel van het geld om in een pensioen. Het pensioenfonds laat steeds zien hoeveel pensioen u naar verwachting krijgt. Er zijn nu al regelingen die zo werken. Straks werken alle regeling op deze manier.

 Dit alles lijkt misschien een groot verschil, met veel meer onzekerheid. Bedenk dan dat de pensioenen nu ook niet gegarandeerd zijn. En het geld wordt nu ook al belegd. U ziet straks beter hoeveel er voor u belegd wordt en wat het oplevert.

 Naast een pensioen voor uzelf, is er ook een uitkering voor uw partner en kinderen geregeld als u overlijdt. Gaat u met pensioen? Dan kunt u een deel van het kapitaal voor uw pensioen gebruiken voor een nabestaandenpensioen.  

Als het goed gaat met de economie, dan gaat het pensioen nu soms niet omhoog. Dat komt omdat pensioenfondsen veel geld als buffer moeten houden. Dat voelt voor veel mensen heel vreemd. De nieuwe regels zorgen ervoor dat het pensioen meebeweegt met de economie. Gaat het goed, dan kan je pensioen eerder omhoog. Gaat het economisch slechter? Dan kan je pensioen ook omlaaggaan.

Mensen wisselen steeds vaker van baan, stoppen een tijd met werken of beginnen voor zichzelf. De huidige pensioenregels passen daar niet goed bij. Met de nieuwe regels wordt dat opgelost.

Sociale partners (vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers) spreken af wat er met dit pensioen gebeurt. Er zijn twee mogelijkheden: het pensioen blijft staan. Of het pensioen wordt omgerekend naar een kapitaal voor uw pensioen in de nieuwe regeling. Uw pensioenfonds rekent dan uit wat de waarde is van het pensioen dat u heeft opgebouwd. Die waarde neemt u mee naar de nieuwe regeling. Heeft het pensioenfonds niet genoeg reserves of zelfs geld tekort? Dan gaat de waarde van uw pensioen iets omlaag. Is er geld over? Dan wordt het geld verdeeld. De manier waarop hangt af van hoeveel geld er over is.

Meer informatie over de nieuwe regels voor pensioen, vind je op de website www.onsnieuwepensioen.nl van het ministerie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid.

Pensioenfondsen kunnen besluiten om de pensioenen te verhogen. Ze hebben namelijk één belang: een zo goed mogelijk pensioen voor mensen die pensioen opbouwen en mensen die met pensioen zijn. Pensioenfondsen hebben geen ander belang zoals winst voor zichzelf. Het verhogen van pensioenen moet wel mogelijk zijn, want pensioenfondsen zijn gebonden aan regels.

Hoewel het de afgelopen jaren goed is gegaan met de economie, zijn pensioenen lange tijd niet verhoogd (indexatie). Dit had te maken met wetten en regels die voorschrijven dat pensioenfondsen voor de zekerheid grote bedragen in kas moeten hebben. Nieuwe regels die in maak zijn, maken het straks mogelijk om sneller te verhogen. Daarvoor moet het dus wel goed gaan met de economie.

In de zomer van 2022 hebben veel pensioenfondsen hun uitkeringen kunnen verhogen, soms met een percentage en soms met enkele procenten. De verhoging van de pensioenen van werknemers en van gepensioneerden kan verschillen. Als het goed gaat met de economie en/of als de rente stijgt, kunnen pensioenfondsen de pensioenen vaker verhogen.